IBM heeft ambitieuze plannen bekendgemaakt om tegen het jaar 2029 de eerste volwaardige mega-kwantumcomputer te bouwen. Tijdens een recente technologiepresentatie kondigde het Amerikaanse techbedrijf aan dat het al significante stappen heeft gezet richting die revolutionaire doorbraak.
De nieuwe kwantumcomputer, die de naam Starling draagt, zou volgens IBM maar liefst 20.000 keer krachtiger worden dan de huidige generatie kwantumcomputers.
Hoewel kwantumcomputers al bestaan, zijn ze voorlopig enkel inzetbaar binnen de muren van onderzoekscentra. De reden: hun prestaties worden sterk beperkt door foutgevoeligheid en instabiliteit. IBM wil met de komst van Starling daar definitief verandering in brengen en mikt op een toekomst waarin kwantumtechnologie commerciële toepassingen op grote schaal mogelijk maakt.
Informatica op z’n kop
Een kwantumcomputer werkt op basis van de principes van de kwantummechanica, waarbij in plaats van klassieke bits gebruik wordt gemaakt van zogeheten qubits. Deze kunnen gelijktijdig meerdere toestanden aannemen, wat exponentiële sprongen in rekenkracht mogelijk maakt. Hierdoor zijn zulke computers in staat om in recordtijd complexe berekeningen uit te voeren die voor traditionele computers onhaalbaar zijn.
Volgens IBM markeert de komst van een commerciële kwantumcomputer een nieuwe informaticarevolutie. Waar klassieke systemen traag of zelfs totaal ongeschikt zijn voor bepaalde simulaties of optimalisatieproblemen, zou een krachtig kwantumtoestel deze opdrachten in luttele seconden kunnen afhandelen.
Strijd tegen foutenlast
Toch is het potentieel van kwantumtechnologie op dit moment nog grotendeels theoretisch. De huidige generatie kwantumcomputers kampt met een hoge foutenlast, waardoor berekeningen vaak onnauwkeurig of instabiel verlopen. Daarom richt IBM zich nu op het elimineren van die zwakke schakel.
In twee wetenschappelijke publicaties stelt het bedrijf innovatieve oplossingen voor die de betrouwbaarheid van kwantumsystemen drastisch moeten verhogen. Centraal staan foutencorrigerende codes, die fouten in berekeningen opsporen én corrigeren zonder het proces te onderbreken. IBM ontwikkelde ook een manier om foutmeldingen in realtime te detecteren en de programmasturing automatisch bij te stellen – een cruciale stap richting praktische bruikbaarheid.
Tegen 2026 wil IBM al een geavanceerde kwantumprocessor hebben ontwikkeld die als basis zal dienen voor de Starling-computer. De lancering van het commerciële eindproduct staat gepland voor 2029.
Concrete toepassingen voor industrie en wetenschap
De verwachtingen rond Starling zijn hooggespannen. Volgens IBM-CEO Arvind Krishna zal de machine “concrete problemen kunnen oplossen die vandaag buiten bereik liggen van zelfs de krachtigste supercomputers.” Hij noemt onder meer toepassingen in de ontwikkeling van nieuwe materialen, brandstoffen en medische behandelingen.
Daarnaast zal kwantumtechnologie ook de ontwikkeling van artificiële intelligentie in een stroomversnelling brengen. Complexe AI-modellen vereisen enorme hoeveelheden rekenkracht, en kwantumcomputers zouden deze modellen veel sneller kunnen trainen en optimaliseren. Ook in sectoren zoals financiën, logistiek, energiebeheer en klimaatsimulaties liggen er enorme kansen.
Wedloop om kwantumheerschappij
IBM is lang niet de enige speler in deze technologische race. Ook bedrijven als Google, Microsoft en diverse start-ups investeren zwaar in de ontwikkeling van kwantumtechnologie. De aankondiging van IBM zet de concurrentie onder druk én bevestigt de cruciale rol die kwantumcomputers binnenkort kunnen spelen in de wereldeconomie.
De toekomst van de informatica lijkt dus aan de vooravond te staan van een radicale wending. Als IBM zijn planning kan waarmaken, zou 2029 wel eens een historisch kantelpunt kunnen worden in hoe we denken over computers, wetenschap en de grenzen van menselijke kennis.
Dit artikel is gebaseerd op een eerder verschenen artikel op hln.be
